portada awajún
Historias en lengua awajún: El caso de Quinto Inuma y otros 38 defensores ambientales asesinados en el Perú en los últimos 11 años [Pódcast]
0:00
0:00

Por Convoca | 22 Abril, 2024

Perú Amazoníaji ayamjamunum jakaje 39 aents jujú 11 mijan nagkaemaki wega nuwi. Juka CONVOA.PE podcastjiyai, denunciaji perunmaya Amazonía ayamjin aidau mainamunum.

Agkú 29 de noviembre del 2023, maawaje apu Quinto Inuma Alvarado nii batsatkamuji Santa Rosillo de Yanayacu waketun, San Martin nugkanum. Junak aikawaje niina nugken 25 hectareas ikam amutkam denuncia apusamtai. Juka ikam amukbauk San Martinka estadioji munji nuna ipaksumta nagkaesauwai.

Inuma Alvarado senchi awantiuinamun dekáwan, twasan febrero del 2021, Ministerio de Justicia y Derechos Humanos aputusaje policían kuitamkati tusa, tujash juka ima papinumak uminkauwai. Polocia nina kuitamuk shiig atsuse, dutikainam denuncian apusauwai.

Betek nagkaemakie batsatkamu Saweto, Ucayalinum. Mijan 2014, ipaksumat asháninkan nugka ayamjin aidaun maawaje numi kasamak sujin aidau. Jutika maattam batsamas, siete mijan nagkaemaki weganui, numi takau aidau dita nugken taawagmatai denuncian apusawajui dutikainak segauwai Estadon nugkan susainum tusa. Tujash, agosto 2023, Sala de Apelaciones de Ucayali esakajui 25 mijan carcelnum egkemati juna aents Leoncio Quintisima, Edwin Chota, Jorge Río antsag Francisco Pinedo maawaje tusa tibau aidaun.

Betek nagkaemakie batsatkamu Saweto, Ucayalinum. Mijan 2014, ipaksumat asháninkan nugka ayamjin aidaun maawaje numi kasamak sujin aidau. Jutika maattam batsamas, siete mijan nagkaemaki weganui, numi takau aidau dita nugken taawagmatai denuncian apusawajui dutikainak segauwai Estadon nugkan susainum tusa. Tujash, agosto 2023, Sala de Apelaciones de Ucayali esakajui 25 mijan carcelnum egkemati juna aents Leoncio Quintisima, Edwin Chota, Jorge Río antsag Francisco Pinedo maawaje tusa tibau aidaun.

39 nugka ayamjim aidaun maawaje mijan 2013 nagkamas 2023 nagkaemakmanui. Dutikainak, 48 aentsun maatatus awankaje. Ima mijan 2022, 27 aentsun maawaje numi, minería ilegal antsag narcotráfico takamun wainak denuncian apusawagmatai.

Estado Peruano diwimui amazonían antsag batsatkamu aidaun. ¿Wajuk ayamjumainaita? Senchi chichamjaku awanmainamunum, pujut ayamjaku antsag nugka chichamjin aidau pujutji ayamjaku. Dutiksajik, suwimak suwaku tuna ley nugka ayamjin aidaun maush wajukati tawa nunú umiaku.

Juka CONVOCA.PE podcastjiyai, denunciaji perunmaya Amazonía ayamjin aidau kuashat mainakui.

         

      *Este pódcast ha sido difundido en Radio Nieva (98.1 FM) y Radio Kampagkis (91.7 FM), en la región Amazonas.

 

LEE EL REPORTAJE COMPLETO SOBRE ESTE CASO:

En español: https://convoca.pe/investigacion/defensa-y-muerte-en-11-anos-asesinaron-39-lideres-ambientales-peruanos-y-decenas

En awajún: https://convoca.pe/agenda-propia/ayamjamu-nuwigtu-makagtamu-tsawan-11-anos-weganui-maawaje-39-apu-purunmaya-nugka

 

En el siguiente VIDEO escucha el pódcast en awajún, subtitulado en español: